Niech się Święci 3 Maja!

Na zdjęciu: obraz Jana Matejki „Konstytucja 3 Maja 1791 roku”

226 lat temu, 3 maja 1791 roku Sejm Czteroletni po burzliwych obradach, przyjął przez aklamację ustawę regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Ustawa przeszła do historii jako Konstytucja 3 Maja. Celem politycznym miało być ratowanie Rzeczypospolitej, której terytorium zostało uszczuplone w wyniku I rozbioru przeprowadzonego przez Prusy, Austrię i Rosję w 1772 roku.

Była drugim na świecie (po konstytucji amerykańskiej z 1787 roku) i pierwszym w Europie aktem prawnym regulującym organizację władz państwowych oraz prawa i obowiązki obywateli. Konstytucja francuska została uchwalona cztery miesiące później.

Ustawa została zaprojektowana w celu zlikwidowania obecnych od dawna wad opartego na wolnej elekcji i demokracji szlacheckiej systemu politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Zmieniła ustrój państwa na monarchię dziedziczną, ograniczyła znacząco demokrację szlachecką, odbierając prawo głosu i decyzji w sprawach państwa szlachcie nieposiadającej ziemi, wprowadziła polityczne zrównanie mieszczan i szlachty oraz stawiała chłopów pod ochroną państwa, w ten sposób łagodząc najgorsze nadużycia pańszczyzny. Konstytucja formalnie zniosła praktycznie nieużywane od 27 lat (od wprowadzenia w 1764 roku skonfederowanej organizacji pracy sejmu) liberum veto. W tym samym czasie przetłumaczono Konstytucję na język litewski.

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *